Dynastia Flawiuszów

Wespazjan

Titus Flavius Vespasianus, ur. 17 listopada 9, zm. 23 czerwca 79 n.e. Wespazjan urodził się w Falacrinae. Był synem Tytusa Flawiusza Sabinusa I i Wespazji Polli oraz młodszym bratem Tytusa Flawiusza Sabinusa II. Cesarz rzymski od 1 lipca 69 do 23 czerwca 79 roku n.e. Odznaczył się w okresie podboju Brytanii (lata 40). Gdy w 66 roku n. e. w Judei wybuchło powstanie, został wyznaczony przez Nerona na głównodowodzącego. Powstanie zostało stłumione przez jego syna, Tytusa, który oblegał i zniszczył Jerozolimę. Ani Wespazjan, ani Tytus nie przyjęli tytułu Iudaicus prawdopodobnie dlatego, aby nie drażnić żydowskiej diaspory.

Po wygaśnięciu - wraz ze śmiercią Nerona - dynastii julijsko-klaudyjskiej, nie brał udziału w walce o sukcesję. Został na początku lipca 69 roku wybrany na cesarza przez swoich legionistów w Aleksandrii oraz uznany przez senat w pół roku później za cesarza. Założyciel dynastii Flawiuszów. Z okazji intronizacji ogłosił - zdaniem Henrichsa - amnestię wobec oskarżonych o obrazę majestatu. Namiestnikiem Brytanii mianował Juliusza Agrykolę. Władca znany był z poczucia humoru, co też często wyrażał w krótkich sentencjach. Do swego syna Domicjana, który pod nieobecność władcy swobodnie reprezentował jego rządy, w liście pisał: Dziękuję ci, synu, że pozwalasz mi rządzić i jeszcze nie pozbawiłeś władzy. Zmarł przed zwycięską inwazją Agrykoli na Kaledonię. Przeczuwając że jego koniec jest bliski, oznajmił jak zwykle żartem: Coś mi się zdaje, że staję się bogiem. Gdy już zbliżała się chwila ostatnia, kazał się podnieść mówiąc: Cesarz Rzymian umiera stojąc.

Wyróżnił się jako reformator i reorganizator państwowości rzymskiej, umocnił granice cesarstwa. Nie terroryzował senatorów, a zdaniem Diona do senatu miał stosunek właściwy. Był więc w oczach starożytnych wzorem dla późniejszego władcy dynastii Sewerów, Septymiusza Sewera. Nakazał usunąć z Rzymu stoików. Pomysłodawca rzymskiego Koloseum. Jego żoną była Domitilla Starsza - mieli oni 3 dzieci. Jego następcą był starszy syn Tytus (79-81), później władzę objął drugi jego syn - Domicjan, który został zamordowany 18 września 96 roku. 

Tytus

Titus Flavius Sabinus Vespasianus, ur. 30 grudnia 39, zm. 13 września 81 r. – urodzony w Rzymie syn cesarza Wespazjana i Domitilli Starszej. Starszy brat Domicjana i Domitilli Młodszej. Jego żonami były:

1. Arrecina Tertulla
2. Marcia Furnilla > Julia Titi

Jego kochanką była Berenika (księżniczka Judei) .

Cesarz rzymski od 24 czerwca 79 n.e. do 13 września 81 n.e. W dzieciństwie wychowywał się razem z synem cesarza Klaudiusza i Messaliny,  Brytanikiem i cudem uniknął śmierci, gdy tamten został otruty przez Nerona. Tytus wypił tylko mały łyk podanej im potrawy i przez długi okres chorował. W roku 57 zaciągnął się do jednego z legionów nadreńskich, gdzie służył w stopniu trybuna. W roku 59 powrócił do Rzymu, gdzie rozpoczął studia prawnicze. Na Wschodzie przebywał od roku 66 do czerwca 71. Od 67 razem z ojcem Wespazjanem tłumił powstanie żydowskie w Palestynie. Od 69 r. prowadził działania samodzielnie, gdyż sam Wespazjan został w Aleksandrii obwołany imperatorem. Tytus zakończył wojnę żydowską (66-70) zdobywając i burząc Jerozolimę. W początkowym etapie działań oblężniczych został odcięty od eskorty i omal nie wzięto go do niewoli. Po stłumieniu powstania żydowskiego ani Tytus, ani jego ojciec, Wespazjan, nie przyjęli tytułu Iudaicus prawdopodobnie dlatego, aby nie drażnić żydowskiej diaspory. Podczas rządów ojca, piastował urząd prefekta pretorianów i jak pisze Swetoniusz, wsławił się bezwzględnością w walce z przeciwnikami, m.in. kazał zamordować dawnego dowódcę Witeliusza - Aulusa Cecynę.

Po wstąpieniu na tron okazał się jednak władcą łagodnym i wyrozumiałym. Swetoniusz nazywa go umiłowaniem i rozkoszą rodzaju ludzkiego. Przychylnie oceniają go także późniejsi rzymscy pisarze. Pewnego razu, gdy cesarz uświadomił sobie, że niczego dobrego nie uczynił w tym dniu dla poddanych, miał zawołać Przyjaciele, straciłem dzień!  Za jego panowania nastąpiła erupcja Wezuwiusza (79) w Rzymie wybuchł groźny pożar i zaraza (80), zostało również ukończone Koloseum.

Zmarł w rodzinnej posiadłości w Raete po krótkiej chorobie, najprawdopodobniej była to febra. Nie brak również domysłów, iż to Domicjan go otruł. Umarł, nie dokończywszy zdania: W jednym tylko zawiniłem. Nie wyjawił, co to było. Tytus bardzo zgodnie współrządził z Senatem, dlatego doczekał się życzliwych opinii rzymskich historyków. Podobno też nie znosił krwi na arenie i nie pozwolił nigdy, by w jego obliczu dobijano rannych gladiatorów. Umiał śpiewać i grać na lirze, układał dobre wiersze, był też zdumiewająco zdolnym stenotypistą.

 

Domicjan

Titus Flavius Domitianus, Imperator Caesar Domitianus Augustus ur. 24 października 51, Rzym - zm. 18 września 96, Rzym – syn Wespazjana i Domitilli Starszej, brat Tytusa Flawiusza i Domitilli Młodszej, Cesarz rzymski z dynastii Flawiuszy panujący od 14 września 81 do 18 września 96 roku n.e.

W początkach swojego panowania w roku 82 osobiście poprowadził siłami 9 legionów wyprawę wojenną przeciwko germańskim plemionom Chattów, których pokonał i odepchnął w głąb Germanii, rozszerzając Agri Decumates, odbył z tego tytułu uroczysty triumf i przyjął przydomek Germanicus w roku 85. Także w tym roku Dakowie najechali na prowincję Mezję. Po sprowadzeniu posiłków, w tym jednego legionu z Brytanii, Rzymianie ruszyli do kontrnatarcia zakończonego klęską (zniszczony cały legion V Alaude). Na teren wojny przybył osobiście Domicjan (rok 88), lecz wobec groźby najazdu plemion Jazygów, Markomanów, Kwadów oraz buntu, który wzniecił Saturninus, namiestnik Górnej Germanii, został zmuszony do zawarcia pokoju z władcą Daków w roku 89. Uznał go za króla, obiecał coroczne subsydia pieniężne, specjalistów od fortyfikacji obronnych, licząc na nich jako sojuszników przeciwko innym agresywnym plemionom. Decebal miał zwrócić jeńców wojennych oraz wydać część broni, czego nie uczynił. W roku 92 cesarz przeprowadził wyprawę przeciwko Jazygom, Kwadom i Markomanom. Przeprowadził reformy w administracji państwa, na wysokie stanowiska w kancelariach cesarskich powołując zamiast wyzwoleńców ekwitów, do pobierania podatków wyznaczył państwową służbę z prokuratorami do ich pilnowania (zakończył działalność prywatnych spółek publikanów pobierających podatki). Wyższe stanowiska w armii powierzał również ekwitom, pomijając senatorów. Dokończył budowę Koloseum. Był dwukrotnie żonaty z Domicją Longiną. Został zamordowany w pałacu cesarskim w Rzymie, w wyniku spisku pretorianów, cesarskiego szambelana i cesarzowej Domicji.